Zonder twijfel is de verloren bibliotheek van Alexandrië de bekendste bibliotheek ter wereld. Dit enorme gebouw bevatte volgens de verhalen alle boeken die er ooit geschreven waren. Wat stelde dat mythische gebouw precies voor, en waar is het gebleven?
Een Griekse dynastie in Egypte
Alexander de Grote was een van de meest succesvolle veldheren ter wereld. Vanuit zijn thuisland Macedonië veroverde hij eerst Griekenland en daarna het Perzische Rijk en de rest van de wereld tot aan de exotische koninkrijken in het Indische subcontinent aan toe. Egypte was een van de landen die na zijn overlijden onder Grieks bewind bleef. De nieuwe heersers, die bekend staat als de Ptolemeërs, begonnen de constructie van een nieuwe hoofdstad, genoemd naar de veldheer die het land op de knieën gedwongen had. Alexandrië werd voorzien van een enorme vuurtoren, prachtige tuinen en een universiteit avant la lettre. De nieuwe bibliotheek van Alexandrië werd gebouwd met als expliciet doel om alle vorige bibliotheken voorbij te streven en een verzamelplaats te worden van alle kennis in de wereld.
De invloed van de Grote bibliotheek
De curatoren van de bibliotheek zaten niet bepaald stil in hun pogingen om hun collectie uit te breiden. Grote sommen geld worden besteed aan het opsporen, aankopen en vertalen van geschriften. De belangrijkste teksten in de bibliotheek waren geschreven door Grieken, maar ook geschriften uit culturen die als “waardevol” werden beschouwd, werden opgeslagen. En elk boek dat per schip in de stad aankwam werd gekopieerd – eerder mocht het schip niet vertrekken uit Alexandrië. De teksten van de bibliotheek gingen over geschiedenis, mythen, biografieën, geografie architectuur, filosofie, wiskunde en nog veel meer. Maar de bibliotheek was meer dan een verzameling van boekrollen. Het was onderdeel van het Mouseion, een verzamelplaats voor wetenschappers, schrijvers en denkers. Die voerden experimenten uit en probeerden voort te borduren op al aanwezig kennis. Op het hoogtepunt waren er meer dan 100.000 geschriften, meestal in de vorm van boekrollen, aanwezig in de bibliotheek. Sinds die tijd is er nooit meer een project geweest dat als doel had alle kennis van de wereld te verzamelen. Tot het internet ontstond en er websites als Wikipedia werden opgericht, met onderwerpen van jeEigenTaart maken tot een bespreking van de vermoedelijke taal op Mars. In zekere zin zijn deze online encyclopedie de nazaten van de beroemde bibliotheek van Alexandrië
Ondergang en vernietiging
Het succes van de bibliotheek was te danken aan hoge investeringen door de Ptolemeïsche heersers en een gunstig klimaat voor Griekse wetenschappers en schrijvers. Toen de Griekse overheersing zwakker werd, begon de bibliotheek in verval te raken. Tijdens de burgeroorlog van Julius Caesar brak er brand uit in de stad waarbij waarschijnlijk een deel van het complex van de bibliotheek beschadigd raakte. Onder de Romeinse heerschappij verminderde de status van de bibliotheek als een bron van alle kennis, en de bibliotheek raakte steeds verder in verval. Mogelijkerwijs werden het gebouw en alle boekrollen daarin vernietigd tijdens de strijd tussen het Romeinse rijk en de rebellenstaat van Palmyra.